Zapalenie stawów wywołane przez odkładanie się kryształów moczanu sodu
Dna moczanowa nazywana była od wieków podagrą.
Należy do grupy chorób powstających w wyniku zaburzenia metabolizmu w ustroju człowieka. Podstawową przyczyną pojawienia się objawów tej choroby jest wytrącanie się w tkankach (najczęściej okołostawowych) kryształów kwasu moczowego.
U osób zdrowych 75% kwasu moczowego wydalane jest przez nerki, a 25% w stolcu. Nadmiar kwasu moczowego w ustroju może pochodzić z genetycznie uwarunkowanej nadprodukcji tej substancji (tzw. dna pierwotna), ale także choć znacznie rzadziej, z upośledzenia wydalania w moczu lub rozpadu w ustroju komórek (np. w przebiegu leczenia choroby nowotworowej).
Stwierdzenie stężenia kwasu moczowego we krwi powyżej zakresu normy laboratoryjnej dla osób zdrowych, choć może nie dawać jeszcze objawów chorobowych, bezwzględnie wymaga porady lekarskiej. Jest to istotne dlatego, że wcześnie rozpoczęte leczenie może zapobiec osadzaniu się kryształów w tkankach. Na dnę pierwotną chorują częściej mężczyźni w wieku powyżej 40 roku życia.
Objawy choroby
Najczęściej dna moczanowa rozpoczyna się napadem ostrego bólu w jednym stawie, któremu towarzyszą kliniczne objawyi zapalenia (obrzęk, zaczerwienienie i zwiększone ocieplenie okolicy stawu). Charakterystyczny początek, to nocny napad bólu po obfitej kolacji zwłaszcza zawierającej alkohol, a objętym dolegliwością stawem jest śródstopno-palcowy staw pierwszego palca. Zmianę powinien obejrzeć lekarz, ponieważ podobne objawy mogą się pojawić w zapaleniu kaletki maziowej tego stawu, szczególnie u osób z koślawością pierwszego palca stopy. Zapalenie stawów może po kilku dniach samoistnie się wyciszyć, ale po kilku tygodniach zazwyczaj dochodzi do ponownych napadów bólu i objęcia objawami coraz większej liczby stawów.
W zaawansowanym stadium choroby dochodzi do zniszczenia struktury objętych zapaleniem stawów i zniekształceń w postaci guzków okołostawowych, utworzonymi przez odkładające się złogi. Złogi mogą się odkładać także w okolicy chrząstek np. uszu.
Leczenie dny moczanowej
Leczenie dny moczanowej koncentruje się przede wszystkim na łagodzeniu i uśmierzaniu bólu oraz profilaktyce. Lekarze stosują zazwyczaj leki przeciwbólowe i niesteroidowe leki przeciwzapalne dobierane adekwatnie do nasilenia choroby i ogólnego stanu pacjenta (nadciśnienie, nadwaga i iine chorby współistniejące)
W profilaktyce dny moczanowej istotne jest unikanie jedzenia i napojów, które mogą nasilać dolegliwości. Dieta chorych na podagrę powinna wykluczac:
• alkohol
• podoroby, wieprzowinę, szpinak, kawę, herbatę, kakao i inne produkty bogate w związki purynowe
• ostre przyprawy
Istotne jest także regularne spożywanie posiłków.
Cel leczenia:
• opanowanie ostrego zapalenia stawu (zazwyczaj kilka dni),
• normalizacja stężenia kwasu moczowego we krwi,
• zapobieganie kolejnym napadom dny moczanowej