Fibromialgia

To zespół uciążliwych, uogólnionych, dolegliwości bólowych, często powiązanych
ze stresem.

Jednostka chorobowa określona nazwą fibromialgia charakteryzuje się tym, że będąc utrapieniem pacjentów, stwarza jednocześnie ogromne trudności terapeutyczne lekarzom. Choroba pojawia się dziesięciokrotnie częściej u kobiet niż u mężczyzn, zazwyczaj po czterdziestym roku życia.
Fibromialgia jest drugim co do częstości schorzeniem spotykanym w praktyce reumatologicznej (po chorobie zwyrodnieniowej stawów). Pojawiające się w jej przebiegu dolegliwości znacznie pogarszają komfort życia chorych. Najczęściej pojawia się w między 30 a 50 rokiem życia, jednak może wystąpić w każdym wieku.

Objawy

Dominującymi objawami są uporczywe bóle nie ograniczone do określonych stawów czy grup mięśniowych, ale obejmujące praktycznie każdą część ciała, oraz permanentne zaburzenia snu. Zazwyczaj pacjentki podkreślając dotkliwość odczuwanego bólu określają go jako - palący, szarpiący, rozdzierający. Bólom mogą towarzyszyć kurcze mięśni lub sztywność odczuwana szczególnie w godzinach porannych. Ból może pojawić się po przeciążeniu układu ruchu, ale może być także wywołany przez silny stres lub gromadzące się trudne do rozwiązania problemy życiowe.

Dołączające się zaburzenia snu w postaci trudności zasypiania i snu przerywanego (także z powodu bólu), stają się przyczyną przewlekłego zmęczenia. Z upływem czasu wytwarza się sytuacja błędnego koła, bowiem ból zaburza sen, a brak snu powoduje uczucie przewlekłego zmęczenia i nasila percepcję bólu.

Diagnoza

Rozpoznanie fibromigalii jest stawiane na podstawie typowych objawów, po wykluczeniu innych chorób. W diagnozie istotne są trzy kryteria diagnostyczne:
• czas występowania objawów powyżej trzech miesięcy
• występowanie bólu w 6 z 9 charakterystycznych dla fibromigalii obszarów
• zaburzenia snu i/lub chroniczne zmęczenie




Leczenie

Najlepsze efekty w leczeniu fibromigalii uzyskuje się łącząc różne terapie. Leczenie schorzenia powinno być prowadzone przez reumatologów we współpracy z innymi specjalistami. Celem farmakoterapii jest łagodzenie bólu, polepszenie jakości snu i poprawa nastroju. Duże znaczenie w poprawianiu jakosci życia chorych na fibromigalię ma postępowanie niefarmakologiczne. Zalecany są:
• stały, systematyczny ruch i ćwiczenia o niewielkim natężeniu
• unikanie stresu związanego z pracą
• dbanie o higienę snu
• rezygnacja z kofeiny
• stosowanie metod redukcji stresu

Program leczenia powinien obejmować współpracę lekarza znającego zasady terapii bólu z fizykoterapeutą i neurologiem lub psychoterapeutą, w szczególności, gdy czynnikiem wyzwalającym chorobę były problemy z tzw. radzeniem sobie w życiu.

Prof. dr hab. med. Jacek Pazdur